Naar de middelbare school in Nederland

In ’t kort: hoe ziet het voortgezet onderwijs in Nederland eruit?

In Nederland zijn kinderen vanaf 5-jarige leeftijd leerplichtig. Ze gaan dan naar de basisschool tot en met groep 8 (rond de leeftijd van 12 jaar) en daarna kiezen ze een nieuwe school: de middelbare school. Daar kunnen ze kiezen voor verschillende type scholen en richtingen (niveaus):

• Praktijkonderwijs
• Vmbo: voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs
• Havo: hoger algemeen voortgezet onderwijs
• Vwo: voorbereidend wetenschappelijk onderwijs

Welk niveau het best past bij de leerling, wordt bepaald aan de hand van het schooladvies dat de basisschool geeft.

Kom je uit het buitenland en stroomt je kind rechtstreeks op de middelbare school in, dan heb je geen schooladvies van de basisschool. De middelbare school vraagt dan vaak om extra informatie zodat de school kan bepalen op welk niveau je kind het best kan instromen. Denk aan: schoolresultaten van de huidige school, schoolresultaten van toen je nog in Nederland woonde (als die er zijn), resultaten over het niveau van de Nederlandse taalvaardigheid en vaak ook een score op een intelligentietest. Lees verder bij de veel gestelde vragen. Zit jouw vraag er niet tussen? Wij staan voor je klaar.

Wanneer moeten we ons kind inschrijven?

In de week vóór 1 april moet je jouw kind inschrijven op de middelbare school. Neem echter al eerder contact op om jullie situatie met de school te bespreken. Ons advies is om minstens een halfjaar voor inschrijving hiermee te starten.

Hoe kies ik een middelbare school?

Belangrijk bij het kiezen van een school is om te bepalen welk type en welk niveau het best bij je kind past. Daarvoor dien je rekening te houden met verschillende factoren, waar onze onderwijsadviseurs je bij kunnen helpen.

Als dat duidelijk is, dan kun je gericht gaan kijken naar scholen in jouw regio:

• Zoek en vergelijk scholen via scholenopdekaart.nl
• Bekijk de schoolgids en het schoolplan: vaak te vinden op de website. Hierin staat alles over het onderwijs op die school.
• Bezoek open dagen, deze zijn vaak in januari en februari.
• Lukt het niet om een open dag te bezoeken: vraag vrienden, familie of oud-klasgenoten om de school voor jou te bezoeken. Vraag wat zij vinden.
• In sommige situaties kun je ook via videobellen een afspraak maken met de school, zodat je een indruk krijgt van de sfeer en de leerlingen.

Wat betekenen de verschillende niveaus?

Het voortgezet onderwijs biedt vier niveaus:

Praktijkonderwijs

Het praktijkonderwijs bereidt leerlingen voor op werk of een mbo-opleiding. Gemiddeld duurt het praktijkonderwijs vijf jaar en stopt meestal als de leerling 18 jaar oud wordt.

Meer weten over praktijkonderwijs: Rijksoverheid over het voortgezet onderwijs

Vmbo (voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs)

Het vmbo duurt vier jaar en bereidt de leerling voor op een Mbo-opleiding of op doorstroom naar havo. Er zijn vier verschillende leerwegen:

• Vmbo-b: basisberoepsgerichte leerweg
• Vmbo-k: kaderberoepsgerichte leerweg
• Vmbo-g: gemengde leerweg
• Vmbo-t: theoretische leerweg

Meer weten over vmbo: Rijksoverheid over het VMBO

Havo (hoger algemeen voortgezet onderwijs)

De havo duurt vijf jaar en bereidt leerlingen voor op een hbo-opleiding of doorstroom naar vwo. De leerling zit eerst drie jaar in de onderbouw en kiest dan een profiel voor de bovenbouw:

• natuur en techniek (n&t);
• natuur en gezondheid (n&g);
• economie en maatschappij (e&m);
• cultuur en maatschappij (c&m).

Meer weten over havo: Rijksoverheid over de HAVO

Vwo (voorbereidend wetenschappelijk onderwijs)

Het vwo duurt zes jaar en bereidt de leerling voor op een universitaire (wo)opleiding. Er bestaan twee richtingen: atheneum en gymnasium. Het belangrijkste verschil tussen de twee richtingen is dat op het gymnasium de vakken Grieks en Latijn worden onderwezen. In beide richtingen volgen leerlingen eerst drie jaar de onderbouw en daarna kiezen ze een profiel voor de bovenbouw:

• natuur en techniek (n&t);
• natuur en gezondheid (n&g);
• economie en maatschappij (e&m);
• cultuur en maatschappij (c&m).

Meer weten over vwo: Rijksoverheid over het VWO

Heeft mijn kind ondersteuning nodig?

Zodra je kind terugkeert naar het Nederlandse onderwijs, kan het zijn dat het ondersteuning nodig heeft bij specifieke vakken. Vaak zien we dat door curriculaire verschillen het voor kinderen fijn is om in het begin hulp te krijgen bij het huiswerk of bij het inhalen van achterstanden. Ook de instructietaal en specifieke vaktaal is vaak even wennen, omdat je kind de Engelse instructietaal gewend is. Denk bijvoorbeeld aan de taal die gebruikt wordt bij wiskunde of natuurkunde.

Bij Edufax kunnen we helpen bij het vinden van passende begeleiding: op locatie of online, een intensief of kort traject, of een zomerprogramma taal of rekenen.

Heeft je kind specialistische ondersteuning nodig? Bijvoorbeeld omdat het slechthorend is, of een handicap, een stoornis of gedragsproblemen heeft.  Dan zijn er in Nederland scholen die speciaal onderwijs verzorgen. Om op deze scholen toegelaten te worden heb je een toelaatbaarheidsverklaring nodig.

Mijn kind kan geen Nederlands, kan het wel instromen op een Nederlandse school?

Beheerst je kind nog onvoldoende de Nederlandse taal? Dan kunnen ze in Nederland starten in een Internationale schakelklas (ISK) of taalklas. In deze klassen worden leerlingen ondergedompeld in de Nederlandse taal. Zodra ze de taal voldoende beheersen, stromen ze door naar het middelbare onderwijs.

Moet ik kiezen voor tweetalig onderwijs?

Instroom in het tweetalige onderwijs kan een goede optie zijn voor leerlingen die vanuit het buitenland instromen en het Engels als instructietaal hebben gehad. Het onderwijs voelt meer vertrouwd en leerlingen voelen zich vaak competenter omdat ze de Engelse taal al goed beheersen.

Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat leerlingen minder Nederlandstalig onderwijs krijgen, maar uiteindelijk voor de meeste vakken wel eindexamen in het Nederlands moeten afleggen. Dus is het Nederlands van je kind op lager niveau vanwege een lang verblijf in het buitenland, dan kan het beter zijn om te kiezen voor volledig Nederlandstalig onderwijs. Daarnaast is in sommige situaties het niveau van de Engelse taalvaardigheid laag bij klasgenoten. Dit kan wellicht frustrerend zijn voor een leerling die een heel hoog niveau van de Engelse taal beheerst. Het advies is om dit met de school af te stemmen.

Op diverse middelbare scholen wordt er versterkt Engels aangeboden (bijvoorbeeld Cambridge of Anglia Engels). Dit betekent dat alleen het vak Engels op een hoger niveau wordt aangeboden en er dus geen sprake is van tweetalig onderwijs. Op deze scholen kunnen leerlingen, net als op scholen die tweetalig onderwijs aanbieden, een officieel certificaat behalen dat in het tertiair onderwijs gebruikt kan worden om het niveau van de Engelse taalvaardigheden aan te tonen.

Kan mijn kind in elk jaar instromen?

In principe is dat mogelijk, maar veel scholen laten leerlingen niet in het laatste jaar (het examenjaar) instromen. Bij instroom vanaf het vierde jaar (dan start het examenprogramma) is het verstandig om te kijken of instroom in het reguliere Nederlandse onderwijs een goede keuze is. In sommige situaties kiezen ouders er dan voor om hun kind in te laten stromen in internationaal onderwijs.

Wil je weten wat de beste keuze is voor jouw kind, neem contact op met onze onderwijsadviseurs.

Ik heb geen idee welke type school of welk niveau bij mijn kind past, wat moet ik doen?

Elke situatie en elk kind is uniek. Om een goed antwoord te kunnen geven, horen we graag eerst meer over jullie situatie. Neem contact op met ons via support@edufax.nl, +31 (0)40 2047470 of via het contactformulier op onze website. Onze onderwijsexperts, – adviseurs en docenten staan klaar om jullie te helpen.

Hoe kan Edufax je helpen?

• Educational testing
• Educational Support Package
• Remedial teaching

Meer weten over naar de middelbare school gaan in Nederland?

Gaat je kind volgend schooljaar naar de middelbare school in Nederland? Vragen over de juiste opleiding of school? Edufax staat voor je klaar. Onze docenten en consultants hebben jarenlange ervaring en weten altijd de juiste vertaling te maken. Meer informatie nodig? Neem dan gerust contact met ons op.